سی چال، کوه

سی‌چال، کوه \ kūh-e sī-čāl \ ، کوهی در شمال بخش رودبار قصران، شهرستان شمیران. 
کوه سی‌چال در نوار مرزی شهرستان شمیران و استان البرز (کرج)، در فاصلۀ حدود 000‘5 متری جنوب گردنۀ دیزین و در غرب روستای جیرود، در °51 و ´25 طول شرقی، و °36 و ´1 عرض شمالی واقع است و بلندترین قلۀ آن به نام قلۀ سی‌چال با 719‘ 3 متر ارتفاع، از قله‌های اصلی رشته‌کوههای البرز میانی به شمار می‌رود. 
آبریز شمال این کوه به رودخانۀ دربندسر، آبریز شرق آن به تنگۀ هملون، آبریز جنوب آن به درۀ آهنگرک میگون و درۀ ده‌تنگۀ روستای آهار، و آبریز غرب آن به روستاهای درازمیان، کلارود، گشنادر، کشگون و کسیل کرج جاری است و در پایان به رودخانۀ کرج می‌ریزد. 
کوه سی‌چال دارای محدوده‌ای وسیع و دره‌هایی متعدد است و با توجه به ارتفاع نسبتاً بلندی که دارد، در بیشتر روزهای سال دارای پوششی از برف و ذخیرۀ آبی زیاد است، به گونه‌ای که بیش از 150 چشمه که بیشتر آنها در غرب آن قرار دارند، از آن سرچشمه می‌گیرند. مراتع این کوه دارای پوشش گیاهی انبوه و متنوعی است و انواع گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی را در آن به‌وفور می‌توان یافت. 
یال شمالی کوه سی‌چال تا گردنۀ دیزین امتداد دارد و یال جنوبی آن در امتداد جنوب به کوه الله‌بند منتهی می‌شود. پس از کوه الله‌بند، گردنۀ زرگاه و سپس قلعه‌دختر یا قلعۀ دزدبند و بعد از آن به ترتیب گردنۀ آهاربشم، کوه آهاربشم، گردنۀ گلکلیه، کوه هومند قزقونچال و منطقۀ شاه‌نشین در غرب قلۀ سرتوچال قرار دارند که همگی مرز شهرستان شمیران و استان البرز (کرج) را تشکیل می‌دهند. 
مناطق و قله‌های یادشده بخشهایی از منطقۀ حفاظت‌شدۀ حیات‌وحش البرز مرکزی را تشکیل می‌دهند. محدودۀ وسیع کوه سی‌چال از بااهمیت‌ترین نقاط منطقۀ حفاظت‌شده به شمار می‌رود. 
قله‌های یادشده که در امتداد یکدیگر از شمال به جنوب قرار گرفته‌اند، یکی از مسیرهای اصلی کوهنوردان حرفه‌ای را تشکیل می‌دهد. صعود به قلۀ سی‌چال از 4 مسیر اصلی صورت می‌گیرد: مسیر اول از طریق دربندسر؛ مسیر دوم از طریق دیزین و پیست اسکی دیزین؛ مسیر سوم از طریق خط‌الرأس قلعه‌دختر در درۀ آهار به شهرستانک؛ مسیر چهارم از طریق درۀ ده‌تنگه و یال غربی قلۀ آهنگرک.

ناصر پازوکی طرودی